لوگو موزه تاریخ تجارت جندی شاپور

ترازو

دستگاه اندازه گیری وزن – ترازو

برخی از مهندسان و دانشمندان قدیم ایران در مورد کیفیت وزن (ثقل) و وزن انواع مواد و جواهرات مطالعات ارزنده ای انجام دادند و در این ره تا بدین جا پیش رفتند که خود وسایلی دقیق برای اندازه گیری وزن مواد گوناگون ابداع نموده ، آن وسایل را ساخته و به آزمایش در این زمینه پرداختنه اند. این ابزارها که ترازو خوانده می شوند انواع گوناگونی داشتند که هر یک از ویژگی خاص خویش برخوردار بوده است.

یکی از مآخذ مهمی که در زمینه ی ترازو و مخترعان آنها نوشته شده ، متعلق به ابوالفتح عبدالرحمن خازنی است ، وی که اهل مرو در خراسان بزرگ بود ، کتابی راجع به اصول هندسی و مکانیکی ترازو نوشته است. در این کتاب که “میزان الحکمه” نام دارد به شرح کارهای دانشمندانی که در این زمینه کارکرده اند، پرداخته و اندیشه های خود را نیز در آن آورده است. از دانشمندانی که خازنی نامشان را در دفتر خویش برده ارشمیدس یونانی ، ابوریحان بیرونی ، زکریای رازی و عمر خیام بوده اند. خازنی ضمنا شرحی از ترازوهای ابداعی هر یک از آن دانشمندان را در کتاب خویش آورده است که در ذیل قسمت هایی از آن نقل می شود..